تونل ها و سازه های زیرزمینی :

تونل راهرو زيرزميني افقي يا تقريباً افقي كه از هر دو طرف به هواي آزادمرتبط است. مراحل تونل سازي: مراحل احداث و آماده سازي تونلها بهشرح زير است:

الف) تهيه طرح تونل

ب) نقشه برداري مسير و تحقيقات مهندسي

ج) حفر تونل

د) نگهداري موقت تونل طبقه بندي تونلها

به طور كلي تونلها را مي توان به سه دسته 1)تونلهاي حمل و نقل2)تونلهايصنعتي 3) تونلهاي معدني تقسيم كرد.

1 )تونلهاي حمل و نقل: اين تونلها به قصد رفت و آمد افراد و حمل مواداحداث شده و خود به گروههاي زير تقسيم مي شوند: الف) تونلهاي راهآهن    ب) تونلهاي راه     ج) تونلهاي پياده رو    د) تونلهاي ناوبري    هـ) تونلهاي مترو

2) تونلهاي صنعتي: اين تونلها به منظور انتقال مواد و تأسيسات احداثمي شوند و گروه تونلهاي زير را دربرمي گيرند. الف) تونلهاي مربوط بهنيروگاههاي آبي   ب) تونلهاي انتقال آب   ج) تونلهاي استفاده همگاني وپناهگاهها   د) تونلهاي فاضلاب   هـ) تونلهاي طرحهاي صنعتي&n

3) تونلهای معدنی:

این تونلها که به منظور احداث شبکه معادن حفر می شوند، شامل تونلهایزیرهستند:

الف) تونلهای گشایشی معدن

ب) تونلهای اکتشافی

ج) تونلهای استخراجی (مثل راهروهای معدنی، گالریها)

د)تونلهای خدماتی

هـ) تونلهای زهکشی